TANZİMAT FERMANI (3 Kasım 1839) Padisah: Abdülmecid Sadrazam: Mustafa Reşid Pasa Tanzimat Fermanının ilan Sebepleri: 1)Avrupalı Devletlerin iç islerimie karısmasına engel olmak. 2)Mısır ve Boğazlar konusunda Avrupalı Devletlerin desteğini kazanmak. 3)Devleti ve toplumu demokratik bir yapıya kavusturma isteği Bu nedenlerden dolayı 3 Kasım 1839 da Tanzimat Fermanı (Gülhane Hattı Hümayunu) ilan edildi. NOT: Tanzimat Fermanının ilanıyla Osmanlı tarihinde yeni bir dönem açılmıs(Tanzimat Devri) ve bu devir 1876'ya kadar devam etmistir. Tanzimat Fermanında yer alan konular: 1)Azınlıkların, can, mal ve namus güvenliği sağlanacak. 2)Vergi sistemi yeniden düzenlenerek, herkesten gelirine göre vergi alınacak. 3)Askerlik OCAK görevinden, VATAN görevi haline getirilecek. Azınlıklarda askere alınacak. 4)Kanunların her gücün üstünde olduğu kabul edilecek. Tanzimat Fermanının Özellikleri: 1)-En önemli özelliği padisahın yetkilerini sınırlandırması ve kanunların her gücün üstünde olduğunun ifade edilmesidir. 2)Tanzimat Fermanı ANAYASACILIĞA ve DEMOKRASiYE(hukuk devletine, yani hukukun üstünlüğü esasına dayanan devlet anlayısına)geçisin (BATILILASMANIN) ilk asamasıdır. 3)Bu fermanın hazırlanmasında halkın bir rolü ve baskısı yoktur. Padisah Abdülmecit, Mustafa Resid Pasanın telkiniyle Mısır meselesinde Avrupa devletlerinin desteğini kazanmak için bu fermanı ilan etmistir. KIRIM SAVAŞI (1853 -1856) SEBEPLERİ: 1)Rusyanın Osmanlı Devleti üzerindeki emelleri. (Rusya Osmanlıyı HASTA ADAM olarak nitelendiriyor ve ölmeden topraklarının paylasılmasını istiyordu. ingiltere Osmanlının toprak bütünlüğünden yana olduğunu belirterek bu isteği reddedince Rusya tek basına hareket etti.) 2)Kutsal Yerler Meselesi:Rusya istanbul'a bir elçi göndererek Ortodoks kilisesinin kutsal yerlerle ilgili isteklerinin onaylanmasını istemis,Osmanlı bu isteği reddetmisti. 3)Rusya'nın 1848 ihtilallerinin Avrupa'da meydana getirdiği karısıklıklardan yararlanmak istemesi. (Avusturya'ya karsı bağımsızlık savası veren Macarlar Avusturya ve Rusya birlikleri tarafından yenilmisti. Rusya Osmanlıya sığınan bu Macarların iadesini istemisti.) Bu sebeplerden dolayı savas Osmanlı Devleti ile Rusya arasında 1853'de basladı. Osmanlı donanması SiNOP'ta Ruslar tarafından yakıldı. 1854'te ingiltere ve Fransa Osmanlı Devleti'nin yanında yer aldı. Sivastopol kalesi kusatılarak alındı. Yenilen Rusya ile PARiS ANTLASMASI imzalandı.(1856) NOT: Kırım Savasında ingiltere, Fransa,Sardunya ve Piyomento Osmanlı Devletinin yanında savasa girdi. Avusturya ise Eflak-Boğdan'ı isgal ederek destek verdi. NOT: Osmanlı Devleti ilk dıs borcu Kırım savası sırasında ingiltere'den aldı.(1854) NOT: Osmanlı Devleti Paris anlasması sırasında Avrupalı devletlerin tam desteğini kazanmak için azınlıklara genis haklar tanıyan ISLAHAT FERMANINI ilan etti. PARİS ANTLAŞMASI (1856): Katılan devletler:Osmanlı,Rusya,ingiltere, Fransa, Piemento, Sardunya, Avusturya ve Prusya. MADDELERi: 1)Osmanlı Devleti bir Avrupa Devleti sayılacak ve toprakları Avrupa Devletlerinin koruyuculuğu altında kalacak. AÇIKLAMA :Bu madde Osmanlının egemenlik haklarına gölge düsürmesine rağmen, bir süre Rus tehlikesini ortadan kaldırmıstır. 2)Boğazlar konusunda 1841 boğazlar sözlesmesi geçerli olacak. 3)Rusya ve Osmanlı Devleti Karadenizde savas gemisi ve tersane bulundurmayacak. AÇIKLAMA:Kırım Savasına katılan ingiltere'nin en büyük kazancı Rusya'nın Karadeniz'deki tersane ve gemilerinin kaldırılmasıdır. Böylece Akdeniz'i tehdit edebilecek Rusyanın etkinliğini kırmıs,çıkarlarının devamını sağlamıstır. AÇIKLAMA:Kırım Savasından sonra Rusya sıcak denizlere inmek için baska bir yol arayarak Balkanlarda PANSLAViZM politikasına ağırlık vermistir. AÇIKLAMA:Osmanlı Devleti Savası kazanmasına rağmen anlasmanın Karadenizle ilgili maddesi ve Islahat yapma zorunluluğu anlasmanın olumsuz yönleridir. KIRIM SAVAŞININ ÖNEMİ: 1)Avrupalılar ilk defa Kırım savasında Osmanlı Devletine tam destek verdiler. 2)Osmanlı Devleti ilk defa dıs borç aldı. 3)Osmanlı Donanması 4. kez Sinopta yakıldı. (inebahtı,Çesme,Navarin ve Sinop) 4)Osmanlı Devleti Islahat Fermanını yayınladı. ISLAHAT FERMANI (1856) Dıs Gelisme: Kırım Savası Padisah: Abdülmecid Paris anlasması görüsmeleri sürerken Islahat Fermanı ilan edilmisti.(1856) Bu Fermanla ilgili bir madde Paris Anlasmasında da yer aldı. AÇIKLAMA: Islahat Fermanı kaynağını ve ortaya çıkıs nedenini yabancı devletlerden almaktadır. Bu Fermanın esasları Fransa'nın ısrarı ile Avusturya,ingiltere ve Fransa tarafından belirlenmistir. Osmanlı Devleti Paris antlasması sartlarını lehine çevirmek için bu fermanı ilan etmistir. ISLAHAT FERMANININ SEBEPLERİ: 1)Din ve mezhep hürriyeti sağlanarak azınlıklara okul,kilise ve hastane açma hakkı verilecek. 2)Azınlık ve yabancılara küçük düsürücü sözler söylenmeyecek 3)Azınlıklar da bütün devlet memurluklarına girebilecek. 4)Askerlik isleri yeniden düzenlenecek,azınlıklardan askerlik için bedel kabul edilecek. 5)Vergi sistemi yeniden düzenlenecek. iltizam usulü kaldırılacak. 6)Mahkemelerde herkes inancına göre yemin edecek, karma mahkemeler kurulacak. AÇIKLAMA: Islahat Fermanı müslümanlar ile hırıstiyanlar arasında esitlik sağlamayı amaçlayan bir belgedir. ABDÜLAZİZ DÖNEMİ(1861-1876) Döneminde olan önemli olaylar: 1) Rusyanın Balkanlarda panslavizm idealini yaymaya baslamasıyla isyanlar baslamıstır. (Sırp, Karadağ, Bosna- Hersek,Romen (Eflak-Boğdan) ve Bulgar isyanları ortaya çıkarak "Balkan Bunalımı"na zemin hazırlandı. 2) Girit'teki Rumlar ayaklanarak Yunanistan'a bağlanmak istediler. Avrupalıların duruma müdahalesiyle Osmanlı Devleti HALEPA FERMANI'nı ilan etmis ve Giritlilere vergi muafiyeti getirilmistir. 3) Mısır Hidivi(valisi) ismail Pasa'nın gayretleri ve Fransa'nın desteğiyle 1869'da Süveys Kanalı açılmıs, böylece coğrafi kesiflerle önemini yitiren Mısır ve Akdeniz yeniden canlanmıstır. NOT: Bu durum Avrupalı devletlerin Mısıra sahip olma arzunu artırmıstır. 4) Beylerbeyi ve Çırağan sarayları yapılmıstır. 5) Avrupalı Devletler azınlıklarla ilgili ağır istek ve tehditlerden olusan BERLiN MEMARANDUM'unu ilan ettiler. 6) Avrupada önemli gelismeler görülmüs, italya(1870), ve Almanya(1871) siyasi birliklerini tamamlayarak siyasi güç olarak ortaya çıktılar. 7) Abdülaziz, GENÇ OSMANLILAR tarafından tahttan indirilmis, yerine V.MURAT getirilmistir.(Abdülaziz tahttan indirildikten sonra Feriye Sarayın'da hapis hayatı yasadı. Burada damarları kesik vaziyette bulundu.) V. MURAT DÖNEMİ V. Murat Abdülaziz'in tahttan indirilmesi sonucu padisah oldu.(1876) Ancak sağlığının yerinde olmadığı görüldü. Bu durum karsısında basta Mithat Pasa olmak üzere önde gelen devlet adamları V. Murat'ın yerine Mesrutiyeti ilan etme sözü veren II.Abdülhamit'i tahta çıkardılar. II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ (1876-1909) I. MEŞRUTİYETİN ÖNEMİ:(1876) Padisah: II.Abdülhamit ilanda Etkili Olan Grup: Jön Türkler(Genç Osmanlılar) Savundukları Düsünce: Osmanlıcılık Mesrutiyet nedir: Krallık yada padisahlıkla yönetilen ülkelerde kralın yanında bir meclisin (parlamento) bulunmasıdır. Mesrutiyeti ilan etmeye söz veren Sultan II. Abdülhamit verdiği sözü yerine getirerek Mithat ve Sait Pasaların hazırladığı KANUN-i ESASi'yi (anayasa) kabul ederek Mesrutiyeti ilan etmistir.(23 Aralık 1876) KANUN-İ ESASİYEYE GÖRE: Osmanlı Meclisi AYAN ve MEBUSAN meclislerinden olusacaktı. Ayan Meclisini Padisah Mebusan Meclisini ise halk seçecekti.(18 bin Yahudi bir, 107 bin hırıstiyan bir, 133 bin müslüman bir milletvekili seçecekti.) Seçilen milletvekilleri 20 Mart 1877'de toplanarak çalısmalarına baslamıstır. Bu arada Rusların bazı tavizler istemesi üzerine Meclis Rusya'ya karsı savas ilanına karar vermistir. Bu savasta Osmanlı Devletinin büyük kayıplar vermesi üzerine Abdülhamit Kanun-i Esasinin 113.maddesine dayanarak 14 Subat 1878'de meclisi kapatmıstır.Böylece "Birinci Mesrutiyet" sona ermistir. NOT: I.Mesrutiyetle halk, ilk olarak dolaylı da olsa yönetime katılmıstır. NOT: I.Mesrutiyetin ilanını hızlandıran en önemli dıs gelisme,1876 da istanbulda toplanan TERSANE KONFERANS'ında Avrupalıların azınlıklarla ilgili isteklerine engel olunmak istenmesidir.